Veelgestelde vragen

Het steeds toenemende vliegverkeer zorgt voor een enorme druk op het klimaat door de uitstoot van grote hoeveelheden broeikasgassen. We reizen steeds meer en steeds verder per vliegtuig en één enkele vliegreis kan al onze inspanningen om onze persoonlijke CO2-uitstoot te verkleinen in één klap teniet doen.

De luchtvaart staat garant voor ongeveer 2,5 procent van de wereldwijde uitstoot van CO2-emissies (broeikasgassen), maar dat cijfer vertelt slechts een deel van het verhaal. Met de overige klimaateffecten – in de eerste plaats de vorming van condensatiestrepen en wolkvorming – komt de klimaatbijdrage op ongeveer 5 procent van het totale plaatje. Het aandeel van de luchtvaart wordt bovendien steeds belangrijker en zal meer dan 20 % van de totale mondiale uitstoot uitmaken in 2050 - volgens sommige prognoses zelfs bijna 40 %.

CO2 is het belangrijkste broeikasgas. Een vliegtuig heeft al snel enkele duizenden liter kerosine mee aan boord. Per liter kerosine wordt bij de verbrandingsreactie ongeveer 2,5 kilogram CO2 en 1 kilogram waterdamp gevormd. Naast CO2 zijn er ook minimale fracties van andere broeikasgassen (bijvoorbeeld CO). De totale uitstoot van de verschillende broeikasgassen wordt steeds uitgedrukt in totaal aantal CO2-equivalenten (CO2e), waarmee kan uitgedrukt worden hoeveel een broeikasgas bijdraagt aan de opwarming van onze planeet, gebruikmakend van een equivalente concentratie CO2.

De CO2-uitstoot van de luchtvaart neemt steeds toe, zowel in absolute cijfers als wat betreft het aandeel in de totale mondiale uitstoot. Enkel door een drastische reductie van de luchtvaart kunnen we de doelstellingen van Parijs halen om de opwarming beneden anderhalve graad te houden. De luchtvaart groeit exponentieel. Technologische of operationele verbeteringen zullen nooit voldoende zijn om de voortdurend toenemende uitstoot te stoppen en al helemaal niet om de totale uitstoot te doen afnemen.

Het is beter dan niets, hoor je vaak als het over compensatie gaat, maar zo eenvoudig is het niet. We moeten niet compenseren, we moeten reduceren! De huidige compensatieprogramma’s bevatten geen enkele incentive om mensen minder voor het vliegtuig te doen kiezen. Integendeel, compensatie maakt vliegen sociaal aanvaardbaar - ‘ik compenseer toch’. De meeste compensatieprojecten gebeuren in het Zuiden. Compensatie is in essentie dus onrechtvaardig: dat deel van de wereld dat sowieso al een lage CO2-uitstoot heeft moet iets doen of krijgt iets opdat een ander deel van de wereld lustig kan blijven verder vliegen en CO2 uitstoten.

Het hele huis staat in brand, maar we blijven geloven dat één emmer water wel zal volstaan om te blussen: zó zou je de regulering rond de klimaatimpact van de luchtvaart kunnen samenvatten. Het klimaatakkoord van Parijs legde de bovengrens voor de opwarming vast op anderhalve graad. Elk land op onze planeet moet de nodige inspanningen doen om die doelstelling te bereiken - elk land zal alles op alles moeten zetten om de CO2-uitstoot drastisch naar beneden te halen. Sterk lobbywerk van de luchtvaartjongens daar in Parijs: ze slaagden erin het internationale vliegverkeer netjes buiten het klimaatakkoord te houden.

Het aandeel van korte-afstandsvluchten binnen de Europese luchtvaart is aanzienlijk. Op Brussels Airport alleen al spreken we per jaar over miljoenen passagiers die op het vliegtuig springen naar één of andere Europese stad in een straal van 1500 kilometer. Zou het internationale spoor de reislust van een dergelijke hoeveelheid bijkomende reizigers de baas kunnen? Niet meteen, maar wat niet is, kan komen!

Spoiler alert! Uit niet zo bijster ingewikkeld onderzoek blijkt dat te voet of met de fiets reizen het minste CO2-uitstoot veroorzaakt! De uitstoot van de andere vervoersmiddelen kan met elkaar vergeleken worden door emissiefactoren: de uitstoot per reiziger per kilometer. Uit alle onderzoeken en berekeningen blijken bus en trein altijd de beste keuze, het vliegtuig zorgt op een paar uitzonderingen na altijd voor de meeste uitstoot - wat de bestemming ook is. Voor auto’s, boten en HST’s is het verhaal complexer, maar toch zijn ze altijd goede alternatieven voor het vliegtuig.

Helaas: vliegen zonder gebruik van fossiele brandstoffen is niet voor meteen. Ook biobrandstoffen zijn helemaal niet zo duurzaam als vaak beweerd wordt. De technologie rond vliegen op hernieuwbare energie staat nog steeds in haar kinderschoenen en een grote doorbraak zit er niet onmiddellijk aan te komen.

Stel je cijfers die op deze website vermeld worden in vraag of denk je dat wij foute informatie verspreiden? Laat het ons gerust weten. Vind je een campagne zoals Zomer Zonder Vliegen maar niks? Fair enough. Wij staan open voor kritiek en discussie. De zomer is sowieso van iedereen! Als uitsmijter wat weerwerk tegen de scepsis die ons soms bereikt over onze campagne. Bingo!