In 2018 namen bijna 4,5 miljard passagiers een vliegtuig. Bij ongewijzigd beleid zullen dat er in 2030 meer dan 7 miljard zijn. Het aandeel van de internationale luchtvaart in de totale mondiale CO2-uitstoot wordt steeds groter en groeit van enkele procenten nu naar meer dan 20 % in 2050. Het klopt dat vliegtuigen zuiniger worden (met ongeveer 1 tot 1,5 % efficiëntiewinst per jaar), maar die technologische verbeteringen worden volledig teniet gedaan door de groei van het aantal vluchten. De totale uitstoot blijft dus toenemen.
Uitstoot van de luchtvaart (internationaal + binnenlands verkeer, Mton/jaar)
bron: IATA fact sheets
Jongleren met cijfers
In rapporten of websites met cijfers over de uitstoot door de luchtvaart (bv. van de ICAO) heeft men het vaak enkel over international aviation. Ook domestic aviation heeft een belangrijk aandeel in de totale CO2-uitstoot van de luchtvaart - ze vormen ongeveer ⅓ van die totale uitstoot. Welke grafieken over de uitstoot van de luchtvaart je ook bekijkt, de curves lijken allemaal hard op elkaar: ze stijgen exponentieel.
Een studie uitgevoerd in opdracht van het Europees Parlement stelt dat de uitstoot door de internationale luchtvaart in 2030 39 % lager moet zijn dan in 2005 willen we de doelstellingen van Parijs halen. Concreet: in 2005 bedroeg de uitstoot van de internationale luchtvaart circa 400 Mton CO2e, in 2018 was dat al meer dan 600 Mton, in 2030 zal de luchtvaart 1000 Mton CO2e of meer uitstoten, in plaats van de gewenste 250 Mt - en dat is dan nog zonder rekening te houden met de uitstoot van de binnenlandse luchtvaart.
Groei, groei, groei
De klimaatimpact van de luchtvaart heeft de limieten al lang overschreden, maar voor de sector blijft het mantra van eindeloze groei heilig. De ongebreidelde groei van de luchtvaart is het resultaat van zowel politieke structuren en belastingvoordelen als het gevolg van culturele opvattingen over consumptie, vrijheid, onafhankelijkheid en een hypermobiele, kosmopolitische levensstijl die steeds meer genormaliseerd wordt.
De regelgeving binnen de luchtvaartsector wordt sterk beïnvloed door de druk van een zeer machtige lobby. Beperkingen aan de groei van de luchtvaart kunnen er enkel komen door striktere internationale regels, opgemaakt door volledig onafhankelijke instanties. Het internationale transportsysteem dient grondig hervormd te worden. Enkel zo kan de luchtvaart tegen 2050 tot de proporties teruggebracht binnen de grenzen van een leefbare planeet.
Meer weten?
- Deze studie in opdracht van het Europese Parlement onderzoekt de wenselijke reductie van de uitstoot door de luchtvaart.
- Het Nederlandse initiatief Eerlijk over Vliegen ontkracht verschillende mythes over luchtvaart en hoe die verder kan groeien in de toekomst - ze noemen het de Schiphollen-top 10.
